Doğuştan Kalça Çıkığı – Gelişimsel Kalça Displazisi
Tanım:
Çocuklardaki gelişim süreci içinde oluşan kalça eklemindeki uyumsuzluk sonucunda oluşan bir klinik tablodur. Daha önceleri Doğuştan Kalça Çıkığı (DKÇ) olarak adlandırılırken, kalça ekleminde doğuştan çıkık olmadığı fakat zamanla patolojik gelişmelere bağlı olarak çıkık oluştuğu kabul edilerek adı Gelişimsel Kalça Displazisi (GKD) olarak değiştirilmiştir. Kalça eklemindeki uyumsuzluk üç şekilde ortaya çıkabilir:
- Dislokasyon (tam çıkık): Kalça eklemi yüzleri arasında temasın olmadığı tam bir çıkık durumudur.
- Subluksayon (yarı çıkık): Eklem yüzleri arasında tam olmayan, sınırlı bir temas vardır.
- Displazi (yetersiz gelişme): Kalça ekleminin yuva yapısını oluşturan asetabulumun yetersiz olarak gelişmesi durumudur.
Görülme sıklığı: Yaklaşık 1000 doğumda 1 oranında görülür.
Hastalığın Etkilenme şekli
- GKÇ, ilerleyen, anatomik elemanlarda zaman içinde değişikliklere neden olan ve displaziden başlayıp zamanla tam çıkık haline gelen bir klinik tablodur. Süreç içinde oluşan anatomik değişiklikler ilerleyicidir.
- Hamilelik sırasında rahim içi problemlerden dolayı sık görülmekler beraber, özellikle doğum sonrası kundak yapılması da sık olarak kalça çıkığıma yol açmaktadır.
Tanı:
Erken tanı çok önemlidir. Özellikle yeni doğan döneminde tanı konulması, tedaviye erken başlanması ve sekellerin engellenmesi açısından önemlidir. Erken tanı konulmasında pratisyen hekimler ve pediatristlerin önemli sorumlulukları vardır. Başlangıçta, aile öyküsü ve doğumun nasıl gerçekleştiği sorgulanmalıdır. Ailede GKD varlığı, doğumda makat gelişi, kundak uygulaması oldukça uyarıcı bilgilerdir. Fizik muayene ve görüntüleme yöntemleri ile tanı konur. Yenidoğan dönemde bebekler mutlaka bir çocuk doktoruna kalça muayenesi için götürülmeli, şüpheli belirtiler varsa mutlaka ultrasonografi yapılmalıdır.
Tedavi:
Tedaviye tanı konulur konulmaz başlanır. Tedavi yaşlara göre değişir. 0-6 aylık dönem kalça çıkığı veya gelişimsel kalça displazisi olan bebeklerin tedavisinde altın dönemdir. Bu dönemde basit bandajlar ile hiçbir sekel kalmadan tedavi şansı 100% e yakındır. O nedenle; bu dönemde bebeklere en az 1 kez ortopedi uzmanı tarafından kalça muayenesi yapılmalıdır.
6-18 ay tedavi daha zorlaşır ancak yinede başarının oldukça yüksek olduğu bir dönemdir. Bu dönemde çocuklara anestezi altında ya açmadan ya da açık ameliyat ile tedavi uygulanır. Başarı şansı yüksektir.
1.5 yaş –ileri yaş
Bu dönem, kalça çıkığı olan çocukların tedavisinde en şanssız dönemdir. Bu zamana kadar, kalça çıkığı fark edilmeyen veya çeşitli sebeplerle doktora getirilmeyen bu yaştaki çocukların tedavisi oldukça zordur ve çeşitli problemlerle karşılaşılmaktadır. Maalesef ameliyat edilseler bile; hayat boyu rahatsız olacakları bazı problemler ile karşılaşabilirler. Ancak, bu dönemdeki çocukların da mutlaka tedaviye ihtiyaçları vardır. Tedavi edilmedikleri takdirde, yaşamlarını zorlukla ve yardımla sürdürebilirler.