Kaynamama (Psödoartroz)
Kırık kaynamama sorunu aslında yüzyıllardır bilinen fakat bir türlü tedavi edilemeyen bir sorundur. Tıpkı şeker hastalarında insülin’in bulunması gibi 1950 ‘li yıllarda bir ortopedist olan Prof. Dr. Gavriil Abramovich İlizarov’un bulduğu bir teknik ile ortopedik hastalıklardan “kaynamama”nın da tedavisi bulundu.
Normal teknikler ile kaynatılamayan kemikler lizarov yöntemi ile kaynatılmaya başlayınca ve tarihte bir takım ünlü insanlar bu yöntem ile yeniden yürüyebilir ve kırıktan tamamen kurtulabilir hale geldiklerinde bu yöntemin önemi daha iyi anlaşıldı ve kullanımı yaygınlaştı.
Adı “İlizarov Yöntemi” olan bu teknikte hastaların önceden bir takım hesaplamalar ile ameliyatları planlanmakta ve dışarıdan takılan bir takım metal eklentiler her ne kadar hastalara bazen korkutucu gelse de tedavinin ana unsurunu oluşturmaktadır.
Uzun kemiklerin kaynamama sorununun tedavisine geçmeden bazı kavramların bilinmesi gerekir. WHO (Dünya Sağlık Örgütü) ve Orotpedik litertaüre bakıldığında; bir kırık 6 ay geçtiği halde kaynamadıysa veya arka arkaya çekilen aylık en az 3 grafide kaynamada ilerleme gözlenmiyorsa kaynamadığına karar verilebilir. Elbette kemiğin tipi ve kırığın yerine göre bu süre 9 aya kadar çıkarılabilir. Ancak 9 ayı geçmiş bir kırık halen kaynamadıysa, daha fazla beklenmemeli ve bir cerrahi girişim yapılmalıdır.
Kemiğin kaynamaması psödoartroz olarak isimlendirilmektedir. Psödoartrozlar atrofik, hipertrofik ve enfekte olarak sınıflanmaktadır. Enfekte psödoartrozlar kronik osteomyelit bölümünde anlatıldığı için, burada yer almayacaktır.
Atrofik psödoartrozlar; kemik uçlarının canlılığını kaybedip skleroze olduğu ve kaynaması için mutlaka o bölgenin açılıp, kırık uçlarının canlandırılmasının gerektiği psödoartrozlardır. Ayrıca hastanın kendi kalçasından alınacak kemik greftiyle kırık sahası güçlendirilmelidir. Hipertrofik psödoartrozlar ise, genellikle kırık kaynaması için kullanılan implantların yeterince güçlü olmamasına bağlı olarak kırık kaynamadan kırılması veya bozulması sonrası kemiğin kaynamaması durumudur. Atrofik psödoartrodan en önemli farkı, kırık sahasının açılması gereğinin olmamasıdır. Özellikle sirküler fiksatör kullanılarak kırık bölgesi açılmadan distraksiyon osteogenezi yardımıyla kaynama elde edilebilir. Her iki psödoartrozda da, Dr. İlizarov tarafından tarif edilen distraksiyon osteogenezi yöntemi başarıyla kullanılmaktadır.