Gavril Abramoviç İlizarov İlizarov, 50’li yıllarda Sovyet Rusya’nın kuzeyinde çalışmış bir ortopedi doktorudur. Kendi zekası ve o dönemin malzeme üretim gücünü birleştirerek bir cihaz tasarlamış ve yaklaşık otuz yıl içerisinde tasarladığı bu cihaz ile ortopedinin en zor hastalıkları ve kaynamayan kırıklarını başarılı bir şekilde tedavi etmiştir. Dönemindeki iletişim olanakları, yaşadığı Sovyetler Birliği’nin kapalı yapısı sebebi ile tasarladığı cihazı ancak 1982 yılında İtalya’da bir konferansta dünyaya sunmuştur. Bir bilim insanı olarak çok önemli bir keşif yaptığının farkında olarak, bu keşfin bir dünya mirası olmasını amaçlamıştır. Bu sebeple gittiği ilk Uluslararası Kongre’de hem cihazını hem de cihazının çalışma prensiplerini dünyaya armağan etmiştir.

İlizarov’un tasarladığı cihaza da İlizarov Cihazı adı verilmektedir. İlizarov cihazı bir kemik tutma/ sabitleme aparatıdır. Ancak dünyada eşi benzeri olmayan bir şekilde halka şeklinde tasarlanmıştır. Bu halkaların birleştirilmesi ile meydana getirilen çerçeve, insan uzuvlarına sabitlenir ve bu sayede kontrollü bir şekilde düzeltme ve uzatma yapılabilir. Bu döneme kadar ortopedi doktorları için uzuv kısalıklarının, kaynamayan ya da mikrop kapmış kemiklerin tedavisi neredeyse imkansızdır. İlizarov cihazı ve kullanım prensipleri, hiç yoktan sağlıklı bir kemik dokusu oluşturmayı sağlamaktadır. Bu doku ister kısa olan bir kemiği uzatmak için kullanılır istenirse mikrop kapmış bir kemik dokusunun yerine yerleştirilebilir. Üstelik teknik kemiği çevreleyen yumuşak dokulara zarar vermeden, tedavinin her basamağının kontrol altında kalmasına da olanak sağlamaktadır.

Günümüzde İlizarov Cerrahisi ile tek ya da çift taraflı kol ya da bacak kısalıkları, cücelik, kaynamayan kırıklar, doğumsal uzuv eksiklikleri, sonradan ya da büyürken meydana gelen kemik eğrilikleri ya da en zorlu kemik enfeksiyonları tedavi edilebilmektedir. Her sorun için İlizarov cihazı, soruna uygun şekilde modifiye edilir. Yine her sorun ve kısalık miktarı için farklı tedavi süreleri mevcuttur. Ancak cihazın ve tedavinin temel prensipleri aynıdır.

İlizarov cerrahisi hem cihaz takılı iken hem de tedavi tamamlandıktan sonra, rehabilitasyon ile mükemmelleşmektedir. Metal bir cihazı takmanın getirdiği eklem sertlikleri ve hareket kısıtlıkları hem tedavide hem de tedaviden sonra görülebilir. Bu durumlar iyi bir fizik tedavi ve rehabilitasyon ile tam eksiksiz ve fonksiyonel yaşantıya dönülmesini hızlandırır. Fizik tedavi süreleri tedavi ve hastalıklara göre değişmektedir.

Sonuç olarak; İlizarov cerrahisi, ortopedinin tedavisi zor alanlarında güvenle kullanılan, yakın takip ve dikkatli izlem gerektiren, ailenin ve hastanın tedavi sürecine katıldığı, uzatma ve düzeltme miktarı doğrultusunda süregelen bir tedavi metodudur.